دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران
چکیده
بدل حیلولة» عوض مالی است که بر عهده حائلی (بازدارنده است که به علت یکی از اسباب ضمان، مثل غصب یا سرقت، باعث تعذر در رد مال شده است. تعذر رد عین، به معنای این است که مال به علتی غیر از تلف قابل رد نباشد و مراد از تعذر، تعذر عرفی است، نه عقلی. درباره ماهیت حقوقی بدل حیلوله دیدگاه های متفاوتی وجود دارد که در مورد از مهم ترین آنها نظریه «اباحه تصرف» و نظریه «مالکیت بدل» است. قائلان به دیدگاه اول معتقدند که بدل باید به شکل اباحه مطلق در اختیار مالک قرار گیرد و این اباحه مطلق تا زمانی که عین تلف نشده است به ملکیت تبدیل نخواهد شد. در بین قائلان به نظریه مالکیت بدل حیلوله، نظر اقوا این است که ملکیت بدل برای مالک است، منتها این تملیک همراه با شرط پاسخی است کهه موجب آن، هرگاه عین به دست آید و غاصب بتواند به تعهدات خود در خصوص رد عین وفا کند آنچه را به عنوان بدل داده است، به او باز می گردد.
)